رفتارهای غیر کلامی و اثر آن بر روابط خانوادگی

 رفتارهای غیر کلامی، بیشترین رفتاری است که انسان ها در ارتباط از خود نشان می دهند.
 

چکیده: چگونه می توان از درون همسر و یا دیگر اعضای خانواده باخبر شد؟ چگونه می توان رفتار آنها را بدون آن که حرفی بزند پیش بینی کرد؟ به کدام یک از شیوه های ارتباط بیشتر می توان اعتماد کرد؟ کلام ایشان یا رفتار غیرکلامی و اصطلاحا زبان بدن او؟ با ما برای یافتن پاسخ این سئوالات همراه باشید.

تعداد کلمات 1189 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

به زبان علمی، پیام هایی که توسط دست و حرکات صورت منتقل می شود، زبان بدن را تشکیل می دهند. بسیاری از افراد در ارتباطات روزانه خود آن قدر به زبان بدن اهمیت می دهند که اگر تناقضی میان آنچه به زبان افراد می آید و آنچه حرکات بدنشان بیان می کند، وجود داشته باشد، به زبان بدن اعتماد می کنند چرا که زبان گفتاری کاملا در کنترل و اراده افراد است حال آن که زبان حرکات بدن عمدتا به صورت ناخود آگاه و غیر ارادی عمل می کند و از آنچه واقعا در درون فرد می گذرد تصویر واقعی تری را عرضه می کند.

از اهمیت رفتارهای غیرکلامی در جامعه و برخورد با همکاران که بگذریم، به صمیمی ترین فضای ارتباطی یعنی روابط بین زن و شوهر می رسیم که بعضا رفتارهای غیرکلامی افراد در چنین فضایی خصوصا به هنگام گفت وگوهای دو نفره، اهمیتی چند برابر تصور پیدا می کند. شاید اگر بگوییم درصد زیادی از موفقیت در یک گفت وگو و ارتباط موثر با همسر یا فرزند، به رفتارهای غیرکلامی و در واقع زبان بدن فرد در رفتار با اعضای خانواده بر می گردد اغراق نکرده ایم. در بسیاری از موارد استفاده از این ابزار ارتباطی حتی می تواند از بروز تنش و پرخاشگری بین همسران پیشگیری کند.
 

۱- در حالی که مشغول حرف زدن با همسرتان هستید و از یک رویداد مهم که به فرض دیروز برایتان اتفاق افتاده، با او سخن می گویید اما او.... ناگهان از مقابل چشمانتان دور می شود و به سراغ تلویزیون می رود، روزنامه را به دست می گیرد و مشغول مطالعه آن می شود، یا به آشپزخانه می رود و خود را با شستن ظرف ها سرگرم می کند، به سراغ بچه ها می رود، گوشی تلفن همراه خود را برمی دارد و شروع به فرستادن پیامک می کند و ... یا بدون نشان دادن هیچکدام از این رفتارها در کنار شما می نشیند و به ظاهر شنونده درد دل های شما می شود اما با چشم هایش حرف های شما را دنبال نمی کند، انگار «این گوش در و آن گوش دروازه» است یا سرش را چنان پشت سر هم تکان می دهد که با زبان بی زبانی به شما می گوید «زودتر کلامت را قطع کن، حوصله ندارم، خسته ام و...».

۲- در حالت دوم همسر شما در مقابل تان می نشیند، دست هایش را زیر چانه اش می گذارد، با چشم هایش نگاهی پر از توجه را به شما هدیه می کند و همه توجه خود را متمرکز صحبت های شما می کند. ادامه کلام شما یا حتی غر زدن تان باعث نمی شود که او ابروهای خود را در هم بکشد و رفته رفته مردمک چشمش منقبض شود و صورت یک فرد عصبانی را به تصویر بکشد. در این حالت همسر شما با برقراری تماس چشمی به عنوان یکی از مهم ترین راه های برقراری ارتباط غیر کلامی نشان می دهد که برای صحبت شما ارزش قائل است.

به راستی شما با زبان بدن کدام یک از این افراد «هم زبان تر هستید»؟

۱- ارتباط چشمی و نگاه محبت آمیز با همسرتان برقرار کنید: در بسیاری از موارد زوجین به دلیل خستگی از کار، مسئولیت زیاد بچه ها، شنیدن خبر ناگوار بیماری یا فوت یکی از نزدیکان، یکنواختی و دلسردی از زندگی و... از برقراری ارتباط چشمی با همسرشان طفره می روند. از دست دادن نگاه محبت آمیز در زوجین باعث ایجاد فاصله و دور شدن تدریجی همسران از یکدیگر می شود و زمینه ایجاد یک ارتباط مطلوب را مسدود می کند. اغلب زوجینی که ارتباط چشمی موثر با یکدیگر ندارند، توان حل مشکلات زندگی و مهارت حل مسئله را نیز از دست می دهند؛ چون ارتباط شان در همان لحظات اول با یکدیگر قطع می شود.

۲- «چگونه بگوییم» مهم تر است از «چه بگوییم»: بار دیگر به مثالی درباره دو حالت غیرکلامی متفاوت همسرتان به هنگام صحبت کردن شما از یک مشکلی که اخیرا پیش آمده دقت کنید.
شاید جالب باشد که بدانید حتی فردی که مشغول غرغر کردن یا شکایت کردن از پاره ای از نواقص که در همسرش وجود دارد، است چنانچه گلایه کردن را با یک چاشنی شیرین و سنجیده از زبان بدن و رفتار غیرکلامی تلفیق کند می تواند این پیام را به همسرش منتقل کند: «من در حال درد دل کردن با تو هستم نه غرغر کردن و تحقیر کردن تو». متاسفانه در بسیاری از خانواده ها توجه به این موضوع که «چه بگوییم» بسیار مهم تر از این است که «چگونه بگوییم»!

۳- تفاوت های یکدیگر را در رفتار غیرکلامی درک کنید: از آنجا که زبان بدن ما بازتاب «احساس» ماست و از آنجا که خانم ها به لحاظ احساسی از ظرافت های بیشتری نسبت به مردان برخوردارند در نتیجه با رفتارهای غیرکلامی افراد از جمله همسر خود آشناترند.
شاید به همین دلیل است که زن ها زودتر از مردان از حالات صورت، وضعیت بدن و حرکات همسر خود در می یابند که او خوشحال است یا محزون و افسرده در حالی که آقایان از قدرت کمتری برای تحلیل رفتارهای غیرکلامی همسرشان و یا همان «ذهن خوانی» بهره مندند. چنانچه مایلید ارتباط سازنده تری با همسر خود برقرار کنید قبل از آن که با محتوای کلام او ارتباط پیدا کنید، رفتارهای غیرکلامی او را بشناسید.

شاید باور نکنید اما در این صورت به محض دیدن او می توانید تشخیص دهید که آیا الان وقتش هست که فلان خواسته یا موضوع را با او مطرح کنم یا صحبت کردن راجع به آن خواسته با توجه به علائم موجود، می تواند زمینه ایجاد یک تنش یا درگیری شدید را فراهم کند؟ به بیان دیگر زوجین با اندکی آگاهی از رفتارهای غیرکلامی همسرشان نه تنها می توانند از بروز پرخاشگری، تنش و یا دلزدگی جلوگیری کنند بلکه به همسرشان نشان می دهند که از قدرت همدلی بالا نیز برخوردارند.

۴- از برتری رفتارهای غیرکلامی در مقابل زبان کلامی استقبال کنید:
خوبی زبان بدن آن است که معمولا چندین حرکت در کنار همدیگر قرار می گیرد و یک پیام را منتقل می کند. مثلا اگر فرد درحال دروغ گفتن باشد، علاوه بر پلک زدن سریع آب دهانش هم خشک می شود یا اگر به هنگام گفت و گو، همسرتان با قسمتی از صحبت های شما موافق نباشد، کم کم به سمت عصبانیت پیش می رود و مجموعه ای از حرکات بدن او مثل مشت کردن دست ها در یکدیگر، تکان دادن سریع تر سر، بی قراری و برافروختگی صورت، در مجموع به شما نشان می دهد که رفته رفته، دارد عصبانی می شود.

منبع : سایت سلامت نیوز